İş sözleşmesi, işveren ile işçi arasında kurulan ve iş görme ediminin karşılığında ücret ödeme edimini içeren bir sözleşmedir. İş sözleşmesi, İş Kanunu’na göre yazılı olarak yapılması zorunludur. İş sözleşmesinin yazılı olarak yapılmadığı durumlarda, işçiye en geç iki ay içerisinde genel ve özel çalışma koşulları, çalışma süreleri, ücret ve ekleri, ücret ödeme dönemleri, belirli süreli sözleşmelerde süre, fesih halinde tarafların uyması gereken hususlar bildirilmek zorundadır.
İş sözleşmesinde yer alması gereken bilgiler, işveren ile işçi arasındaki ilişkiyi düzenleyen en önemli unsurlardan biridir. Bu bilgiler, tarafların hak ve yükümlülüklerini belirler. Bu nedenle, iş sözleşmesi yapılırken bu bilgilerin eksiksiz ve doğru olarak yer alması önemlidir.
İş sözleşmesinde yer alması gereken bilgiler, İş Kanunu’nda şu şekilde düzenlenmiştir:
İşverenin ve işçinin kimlik bilgileri: İşverenin tüzel kişi ise unvanı, merkezi, adresi, işverenin gerçek kişi ise adı, soyadı ve adresi. İşçinin adı, soyadı, doğum tarihi ve yeri, medeni durumu, nüfusa kayıtlı olduğu yer ve adres, ikametgah adresi, varsa çalışma izni numaraları ve varsa yabancı kimlik numarası.
İşin tanımı, niteliği, türü ve süresi: İşin ne olduğu, nasıl yapılacağı, işin niteliği, türü ve süresi. Örneğin, iş sözleşmesi bir satış elemanı için yapılmışsa, işin tanımı “satış elemanının, işverenin mal ve hizmetlerini müşterilere tanıtmak ve satmak” şeklinde olabilir.
Ücret ve ücretin ödenme şekli, zamanı ve ekleri: İşçinin alacağı ücretin tutarı, ücretin ödenme şekli ve zamanı, ücrete eklenebilecek ek ödemeler. Örneğin, iş sözleşmesi bir satış elemanı için yapılmışsa, ücretin aylık brüt 10.000 TL olarak belirlendiği ve ücretin her ayın 15’inde ödendiği belirtilebilir.
Çalışma süresi ve süresi belirli ise süresi: İşçinin çalışma süresi, süresi belirli ise süresi. Örneğin, iş sözleşmesi bir satış elemanı için yapılmışsa, çalışma süresinin haftada 45 saat olduğu ve hafta sonu tatili olduğu belirtilebilir.
Deneme süresi: İşverenin, işçiyi işe almadan önce, işçinin işe uygunluğunu denemek amacıyla iş sözleşmesine koyabileceği bir süre. Örneğin, iş sözleşmesi bir satış elemanı için yapılmışsa, deneme süresinin 2 ay olduğu belirtilebilir.
İşin yerine getirileceği yer: İşin nerede yapılacağı. Örneğin, iş sözleşmesi bir satış elemanı için yapılmışsa, işin işverenin işyerinde yapılacağı belirtilebilir.
İşverenin işçiye karşı yüklediği yükümlülükler: İşverenin işçiye karşı yerine getirmesi gereken yükümlülükler, örneğin işçiyi işyerinde koruyup gözetme, işçiye ücret ödeme, işçinin sosyal güvenlik haklarını sağlama gibi. Örneğin, iş sözleşmesi bir satış elemanı için yapılmışsa, işverenin işçiyi iş kazalarından ve meslek hastalıklarından korumakla yükümlü olduğu belirtilebilir.
İşçinin işverene karşı yüklediği yükümlülükler: İşçinin işverene karşı yerine getirmesi gereken yükümlülükler, örneğin işverenin talimatlarına uyma, işverenin mallarını ve işyerini özenle kullanma gibi. Örneğin, iş sözleşmesi bir satış elemanı için yapılmışsa, işçinin işverenin talimatlarına uymakla yükümlü olduğu belirtilebilir.
Fesih halinde tarafların uyacağı hükümler: İş sözleşmesinin hangi hallerde ve nasıl feshedilebileceği, fesih halinde tarafların haklarının ve yükümlülüklerinin neler olacağı. Örneğin, iş sözleşmesi bir satış elemanı için yapılmışsa, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı nedenle feshedilmesi halinde işçiye ihbar tazminatı ödeneceği belirtilebilir.
İş sözleşmesinde yer alması gereken bilgiler, İş Kanunu’nda açıkça belirtilmiştir. Ancak, taraflar iş sözleşmesinde bu bilgilere ek olarak, başka hususlar üzerinde de anlaşabilirler. Bu hususlar, iş sözleşmesinin niteliğine ve tarafların isteklerine göre değişiklik gösterebilir.